Perşembe, 2024-03-28, 2:58 PM | Hoşgeldiniz Ziyaretci | Kayit Ol | Giriş

Anasayfa
SITE MENÜ
GIRIŞ FORUM
KATEGORILER
Karachay Malkar [4] Dünyadaki karachay [1] Türkiye Karachay [1]
TRAFIK

Toplam çevrimiçi 1
Ziyaretci 1
Kullanici 0
PIYASALAR

  • BAŞHÜYÜK FORUM SİTESİ

    KARAÇHAY SITELERI


  • Anasayfa » 2009 » Temmuz » 6 » Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti
    7:43 PM
    Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti

    Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti

    Coğrafi konum

    Rusya Federasyonu'na bağlı Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti Kafkasya'nın Orta Kafkaslar adı verilen bölümünden batıya uzanan toprakları üzerinde yer alan sarp ve dağlık arazilerden, derin vadiler ve yüksek platolardan oluşur. Geri kalan kısmı ise kuzeydeki bozkır görünümlü geniş düzlüklerle kaplıdır.
    Kuban Vadisi'nin orta ve yüksek kesiminde yer alır. Kuzeyinde Rusya (Stavrapol), doğusunda Kabardey-Balkar, güneydoğusunda Gürcistan, güneyinde Abhazya ve batısında ise Rusya ve Adıge bulunmaktadır. Başkenti Çerkesk'tir (115.000). Bu bölgenin toplam nüfusu 422.000'dir. Yüzölçümü ise 14.000 km2'dir.

    Siyasi yapı

    Daha önce "Özerk Bölge" olarak anılan Karaçay-Çerkes, 1992 Federasyon Anlaşması gereği Cumhuriyet statüsüne yükseltildi. Bölgede etnik ayrımcılık, Kafkasya'daki diğer cumhuriyetlere nazaran azdır. 4 Şubat 1996'da Uluslararası Çerkes Halkları Birliği'nin idari komitesi ve konseyinin toplantısı Abhazya'ya yaptırımlar uygulama kararını protesto etmek için yapıldı. 6 Mart 1996'da cumhuriyetin Cumhuriyetçi Başkanlık konusundaki referandum sonuçlarına dayalı yeni bir anayasal sistem benimsendi. Rusya Federasyonu ile sorumlulukları paylaşma konusunda anlaşma sağlanmıştı. Komünistler, bu muhafazakar bölgede hakim parti olarak kaldılar ve 1995'in sonundaki Federal Parlamento seçimlerinde oyların % 40'ını kazandılar.

    Sosyal ve kültürel özellikler

    Karaçay-Çerkes toplumu Sünni-Hanefidir. Çerkesler Kafkas dil grubunun Abhaz-Adıge kolundan, Kabardeylere yakın bir dil konuşurken, Karaçayların ana dili Balkarlar gibi Kıpçak grubundandır. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nde 59 bin öğrencinin okuduğu 181 ortaokul, 5100 öğrenciye eğitim veren teknik okul ve 4100 öğrencili bir üniversite bulunmaktadır. Yılda Karaçay dilinde 47 bin, Çerkes dilinde 6.000 kitap basılmaktadır. Karaçay dilinde 139 bin tirajlı 2 dergi, 889 bin tirajlı bir gazete yayınlanmaktadır. Bu bölgede 200 kütüphane, 240 kulüp, çok sayıda müze ve tiyatrolar bulunmaktadır.

    Ekonomik durum

    Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti bol miktarda iktisadi kaynaklara sahiptir. Kömür, bakır, mermer, çinko vs. çıkarılmaktadır. Sanayi esas itibariyle Çerkesk şehrindedir. Sanayinin % 65'i buradadır. Başlıca sanayi sahaları petro-kimyadır. Gıda maddeleri ve makine üretiminin yanısıra tekstil sektörü güçlüdür. Tarımda en çok bitki üretimi yapılmaktadır. Hububat, şeker pancarı, ayçiçeği, patates çok üretilmektedir. Hayvancılık da oldukça gelişmiştir. Özellikle at yetiştiriciliği çok önem taşımaktadır.

    Sanayi ve tarım sektörü üretimi

    Ürünler
    Ölçü
    Miktar (bin)
    Elektrik Enerjisi
    kW/s
    900
    Kömür
    ton
    210
    Orman Ürünleri
    m3
    42
    Kereste
    m3
    88.1
    Trikotaj
    adet
    1.400
    Ayakkabı
    çift
    9.185
    Çimento
    ton
    2.682
    Beton - Demir ürünleri
    m3
    1.407
    Kerpiç (biriket)
    adet
    116.000
    Şeker
    ton
    45.1
    Şekerleme
    ton
    4.2
    Konserve
    kutu
    14.400
    Et üretimi
    ton
    22.3
    Yağ
    ton
    1.3
    Bitkisel Yağ
    ton
    0.1
    Hububat
    ton
    182
    Şeker pancarı
    ton
    370
    Ayçiçeği
    ton
    27
    Patates
    ton
    179
    Sebze
    ton
    47
    Büyükbaş hayvan
    adet
    283
    Küçükbaş hayvan
    adet
    28
    Domuz
    adet
    28
    At adet 19.8

    Editörün notu: Bu yazı "Marmara Üniversitesi Ortadoğu ve İslam Ülkeleri Ekonomik Araştırma Merkezi" tarafından hazırlanan "Yeniden Yapılanma Sürecinde Türk Cumhuriyetleri ve İslam Ülkelerinin Sosyo-Ekonomik Yapıları ve Türkiye İle İlişkileri adlı çalışmadan derlenmiştir.

    Karaçay-Malkarlar nerede yaşıyor?

    Kafkas sıradağlarını üzerinle yer alan Karaçay-Malkar topraklarının güney sınırları baştan başa Kafkas dağları ile kaplıdır. Karaçay-Malkar halkının "Tav Artı"(Dağ Arkası) adını verdikleri Kafkas ötesi ülkelerinden Abhazya ve Gürcü-Svanetya bölgeleri Karaçay-Malkarlıların güney komşularıdır. Batıda Rusya Federe Cumhuriyetine bağlı topraklar ve az ötede Adıge bölgesi yer alır. Karaçay-Malkarlıların kuzeyinde yer alan düzlüklerde ise Abazinler, Nogaylar ve Besleney-Kabardey Çerkeslerinin toprakları uzanmaktadır. Doğuda Kuzey Osetya Cumhuriyeti ile komşudurlar.

    DAĞLAR

    Karaçay-Malkar bölgesi, Kafkasya'nın Orta Kafkaslar olarak bilinen merkezî kısmında yer alır. Yalnızca Kafkasya'nın değil, Avrupa'nın da en yüksek dağları bugün Karaçay-Malkar toprakları içindedir. Bunlar arasında 5642 metre yüksekliğindeki Mingi Tav (Elbruz), 6203 metre yüksekliğinde Dıh Tav, 5145 metre yüksekliğinde Koştan Tav, Uşba, Dombay Ölgen gibi zirveleri sıralayabiliriz.

    Karaçay Malkar dağları baştan başa buzullarla kaplıdır. En önemli buzulları Bızıngı ve Alibek'tir. 2200 metreye kadar çam, ladin ve köknar ormanlarıyla kaplı olan dağların daha yukarı kısımlarında alp tipi otlak ve yaylalar bulunur. 3000 metreden sonra buzullar başlar.
    Bazı vadilerde buzulların 2000 metreye kadar indiği görülür.

    IRMAKLAR

    Kafkasya'nın en büyük ırmakları Mingı Tav'ın buzullarından beslenir. Bunlardan Hurzuk, Ullu Kam ve Uçkulan ırmakları birleşerek Karaçay'ın Uçkulan köyü yakınlarında Koban (Kuban)'ı oluşturur.
    Mingi Tav'ın batısındaki Karaçay dağlarından doğan Duvut, Teberdi, Arhız, Laba ırmakları da Koban'ı besler. Elbruz'un doğusundaki buzullardan ise Malka ve Bashan ırmakları doğar. Daha doğudaki Çegem ve Çerek ırmakları da Bashan ve Malka ırmakları ile birlikte Terek Irmağı ile birleşir.

    Karaçay'ın kuzeyindeki Biyçe Sın yaylasından doğan Kuma (Gum) Irmağı da Hazar Denizi'ne dökülür. Bunların dışında Karaçay-Malkar'da dağlardan doğan yüzlerce küçük ırmak ve dereler bulunmaktadır.
    Karaçay-Malkar yer, ırmak, dağ ve köy adları incelendiğinde bunların büyük bölümünün Kıpçak ve Hun-Bulgar kökenli eski Türkçe adlar olduğu dikkat çeker.

    İşte dağ isimleri: Mingi Tav, Can Tuvgan, Dombay Ölgen, Buv Ölgen, Cuguturlu Çat, İrik Çat, Tonguz Orun, Azav, Dıh Tav, Koştan Tav, Adırsuv Başı, Ullu Kara, Caylıksuv Başı, Beliala Kaya, Suvlukol Başı, Kalın Tav, Cangı Tav, Kara Kaya, Suvukavuz Kaya, Nakra Tav,Calavçat, Garalıkol Başı, Nızılıbek, Kızgıçbaşı, Bugoy Çat, Temir Kulak, Cumarıklı Töbe, İyne Tav, Karça Töbe, Ullubek, Aktamak Çat.

    Irmak ve vadi isimleri:Koban (Kuban), Hurzuk, Ullu Kam, Gondaray, Uzun Kol, Mahar, Uçkulan, Garalı Kol, Hudes, Calan Kol, Aman Kol, Duvut, Gonaçhir, Amanavuz, Teberdi, Morh, Ishavat, Arhız, İnçik, Urup, Laba, Bashan, Köndelen, Adırsuv, Terskol, Çegem, Bızıngı, Çerek.


    Etnik bileşim

    Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nde yaşayan etnik grupları "yerli halklar" ve "dışardan gelen halklar" olarak iki gruba ayırmak mümkündür.

    Birinci grupta yer alanlar "Kafkas kültür dairesine" mensup olan ve yüzyıllar boyunca birlik ve benzerlik bulunan Karaçaylılar, Adıgeler ve Abazinlerdir. İkinci gruptakiler ise bölgeye 17-19. yüzyıllar arasında istila, işgal ve sömürgeleştirme amacıyla gelen Nogaylar, Ruslar ve Ukrayna Kazakları'dır. Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'ndeki birkaç köyde kendilerine Grek adını veren Rumlar da yaşamaktadır.
    1989 yılı nüfus sayımı sonuçlarına göre bölgede yaşayan etnik grupların nüfusları şöyledir:

    Karaçaylar
    156.140
    Adıgeler
    52.356
    Abazinler
    33.801

    Bölge nüfusunun % 42'si Rus ve Kazaklardan, % 33'ü Karaçaylılardan, % 10'u Adıgeler'den, % 6'sı Abazinler'den, % 3'ü Nogaylar'dan oluşmaktadır.

    14100 kilometrekarelik bir alanı kaplayan Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nin başkenti Çerkessk şehridir. Diğer önemli kentleri Karaçayevsk, Zelençuk, Üçköken'dir.

    Bölgenin en önemli halkı olan Karaçaylılar Kafkas dağları üzerinde ve derin vadilerde yer alan köylerde yaşamaktadırlar. 1920'li yıllarda Sovyetlerin "kollektivizm" politikası gereği, dağ köylerinde yaşamakta olan pek çok Karaçay ailesi düzlüklere göç ettirilerek buralarda kurulan yeni köylere yerleştirilmişlerdi. Karaçayların yaşadıkları başlıca köyler şunlardır:

    Elbruz dağının batı eteklerinde yer alan Hurzuk, Uçkulan ve Kart Curt köyleri Karaçaylılar'ın en eski yerleşim birimleridir. Duvut vadisinde yer alan Duvut ve Cazlık köyleri bugün hemen hemen tamamen terkedilmiş durumdadır. Bu köylerde hayvancılıkla geçinen bir kaç Karaçay ailesi yaşamaktadır. Hudes ırmağının Kuban'a karıştığı noktada Karaçaylılar'ın Taşcı adını verdikleri Elbrusskiy'de de Karaçaylılar yaşamaktadır. Kurort Teberdi, Ogarı Teberdi, Töben Teberdi (Sıntı), Taşköpür, Ogarı Mara, Töben Mara köyleri de Karaçaylılarla meskundur. Kuban ve Teberdi Irmakları'nın birleştiği noktada kurulan Karaçayevsk (Karaçay Şahar) adlı kentte de nüfusun büyük bölümünü Karaçaylılar oluşturmaktadır. Karaçayevsk'in kuzeyinde yer alan Kosta Hetagurova köyünde bölgeye 19. yüzyılda Osetya'dan göç eden Osetler yaşamaktadır. Daha kuzeyde, Kuban Irmağı kıyılarında yer alan Kumuş, Sarı Tüz, Cögetey adlı yerleşim birimlerinde de Karaçaylılar bulunmaktadır. Bölgenin kuzey-doğusunda yer alan Kızıl Kala, Kızıl Pokun, Eltarkaç, Tereze, Ishavat, Kiçi Balık, Elkuş adlı köylerle, Üçköken kenti de Karaçaylıların yerleşim birimleridir. Batıdaki Arhız, Morh, Davsuz, Kobu Başı köyleri de Karaçaylılarla meskundur. Laba vadisindeki Phiya, Zagedan, Damhurts köylerinde de Karaçaylıların yaylaları ve "koş" adı verilen çiftlikleri bulunmaktadır. Karaçaylılar ayrıca Çerkessk kenti civarında ve Çerkessk'de de yoğun bir biçimde yerleşmişlerdir.

    Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'ndeki diğer bir önemli etnik grup olan Adıgeler, Gitçe Zelençuk Irmağı vadisinde yer alan köylerde yaşamaktadırlar. Bu bölgedeki Adıgeler Kabardey ve Besleney kabilelerinden oluşmaktadırlar.

    Aslında Kabardeylerin bir parçası olan Besleneyler bu bölgeye Kabardey'den göç ederek yerleşen ve prensleri Beslan'ın adını alarak kedilerine Besleney adını veren bir Adıge boyudur. 1795-1825 yılları arasında Rus ordularının işgaline uğrayan Kabardey bölgesinden batıya göç eden pek çok Adıge köyü, prenslerinin yönetiminde bugünkü Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti sınırlan içinde yer alan bölgelere yerleşmiştir. "Haciretler" olarak adlandırılan bu Kabardeyler bölgede 67 köy kurmuşlardı. Bunların büyük bölümü 1864 yılında Türkiye'ye göç ettiler. Geri kalanlar günümüzde şu köylerde yaşamaktadırlar:
    Atlesçırey (Jako), Hagundıkuey (Ali-Berdıko), Hatohşukuey (Zeyuko), Dohşukuey (Vako-Jile), Kasayhable (Habez), Koşhable, Abukhable (Humara), Boteşey (Yıncıc-Tsıku), Yıncıc-işho, Besleney, Adigehable, Abathable (Ersakon).

    Bölgenin bir başka önemli etnik grubu olan Abazinler (Abazalar) Adıgelerle birlikte Zelençuk vadisinde yer alan köylerden başka Kuban kıyılarında yer alan birkaç köyde yaşamaktadırlar. Bölgedeki Abazin köyleri şunlardır:

    Krasnıy Vostok, Koydan, Kubina, Psıj, Kara Pago, Elburgan, Tapanta, Abaza-Habl, Maloabazinsk, Staro-Kubinsk, Novo-Kubinsk, Apsua, Psavçe Dahe.

    19. yüzyıl sonlarında Zelençuk vadisinde yer alan Kabardey-Besleney (Adige) köylerinin etnik kompozisyonu farklı bir durum arz ediyordu. 1884 yılında E.D. Felitsın'ın tespit ettiğine göre Adıge köylerindeki etnik dağılım şu şekildeydi:

    Bölgeye dışarıdan gelen haklardan olan Nogaylar, Karaçay-Çerkes Cumhuriyeti'nin kuzeyinde yer alan düzlüklerde kurulu köylerde yaşamaktadırlar. Nogay köylerinin adları şunlardır:
    Adil-Halk, Ikon-Halk, Kuban-Halk, Kızıl Togay, Erkin Yurt, Erkin-Halk, Kızıl-Yurt, Erkin-Şahar.

    Kaynak : Ufuk TAVKUL- Birleşik Kafkasya Dergisi, Eskişehir Yıl: 1, Sayı:4

     

     




    Ekler: Resim 1
    Katagori: Karachay Malkar | Göster: 4677 | Ekliyen: bagalikaracayli | Izlenme orani: 0.0/0
    Toplam yorumlar: 1
    0  
    1 leeri3   (2017-01-22 6:36 AM) [Giriş]
    Порно фото галереи и эротические рассказы
    http://popki-foto-zhenshhin.sexgalleries.top/?page.jalyn
    Порно фото галереи, более 500 тысяч фотографий

    dth="100%" cellspacing="1" cellpadding="2" class="commTable">
    İsim *:
    E-Posta:
    Güvenlik kodu *:
    ARAMA
    TAKVIM
    «  Temmuz 2009  »
    PzPztSÇrşPrşCCts
       1234
    567891011
    12131415161718
    19202122232425
    262728293031
    MINI CHAT
    NEREDEN GIRILDI
    free counters

  • GAZETELER
  • YOUTUBE AÇ

  • /Youtube.exe
    Yasakli Youtube sitesini açmak için yukaridaki dosyayi indirin ve açin sonra bilgisiyari yeniden başlatin o kadar
  • BAŞHÜYÜK FORUM

    Telif bagalikaracayli © 2024